Levensloop van de oud-bewoners van de van Bleiswijkstraat 54

RIEK ZWAAN

Hendrika Johanna (Riek) wordt geboren op 28 juni 1914 te Amsterdam en overlijdt op 27 mei 1999 in het ziekenhuis te Hoorn. Op 14 juli 1983  trouwt zij met Willem Zwier Geb. 6 maart 1910 te Enkhuizen. (Overleden: 25 sept. 1989 te Enkhuizen).

Levensloop

Riek is de vijfde in de rij van 6 kinderen. Haar zusje Cor wordt een jaar later geboren. Ze behoort tot de kleintjes van het gezin Jacob Zwaan. Ze is een tenger, klein meisje en heeft geen mooie krullen zoals haar zusjes Fie en Trijn en Cor. Die krullen zou ze er later permanent in zetten. Ze trekt als kind en als opgroeiend meisje weinig de aandacht en krijgt die dan ook niet.

Troostcadeautje

In het gezin Jacob Zwaan was het gebruikelijk dat op iedere verjaardag de gezinsleden de jarige toezongen: Dat ’s Heeren zegen op uw daal… (psalm 124:3) Toen dit niet gebeurde en er die morgen ook geen cadeautje op haar lag te wachten was het voor de kleine Riek duidelijk dat haar verjaardag vergeten was…..  Die middag mocht ze iets heel moois uitzoeken in het speelgoedwinkeltje van Janneka Boedijn in de Westerstraat als troost. Maar Riek heeft het nooit vergeten. 

 

 

 

Opleiding

Het is de bedoeling dat ook Riek onderwijzeres wordt. Ze kan goed leren en behaalt op de Christelijke Kweekschool in Doetinchem haar onderwijzersdiploma in 1936.

De kiekjes uit die tijd vertellen een vrolijk verhaal van uitjes en wandeltochten in Duitsland en een mooie toekomst. 4 jonge aspirant onderwijzeressen uit die tijd (Riek 2^e van links). Maar de crisisjaren en de oorlogsdreiging komen dichterbij. Eenmaal afgestudeerd valt Riek hier en daar wel in als onderwijzeres, maar vindt geen vaste baan.

Ze haalt haar typediploma bij Ab Doedens, gaat aan de slag op het kantoor bij neef Tom,  van Zwaan’s Zaden in de Vijzelstraat.
Ze verdient € 10,00 per week. Dit salaris wordt in de zuinige naoorlogse jaren teruggebracht tot € 9,75 vanwege begrotingstekorten, een soort kwartje van Kok dus in die tijd. Het kwam er nooit meer bij…

Woning

Na het overlijden van haar vader Jacob Zwaan in 1937 verlaat Riek in 1939 de van Bleiswijkstraat 54 om samen met haar moeder en de zussen Fie en Cor te gaan wonen op de Kuipersdijk 46. In het laatste oorlogsjaar komt de familie voor een half jaartje weer terug in het voormalig ouderlijk huis waar broer Gerrit met zijn vrouw Marie, twee kindertjes en twee onderduikers de oorlog proberen te overleven. Het wordt haar taak om dagelijks melk op te halen bij de boeren o.a. in Middenmeer en in Venhuizen per fiets.
Riek: Ik ben nooit bang geweest op die tochten. Maar je had echt geluk als je met een fles melk en wat geplukte aren thuis kwam.

Riek gaat vlak na de oorlog op de tandem met een kennis op kraambezoek bij haar zusje Cor in België. Dat is even een eindje rijden en ze overnachten onderweg in het hooi…(?)  In Mechelen  wordt op 3 augustus 1945 het derde kindje geboren: Cokky. Riek was er bij.

1945 Riek op het Belgische strand met haar kleine nichtje Janny (Nini) (1942) en Jaap (1944).

 

Verliefd, verloofd, getrouwd

Riek stelt zich in op een leven zonder man en gezin. Ze is actief in de Oranjevereniging, het zangkoor Stem & Snaren en vindt aansluiting bij andere stellen zonder kinderen. Af en toe vind de familie dat het toch wel eens tijd wordt om een “man voor Riek” te zoeken en nodigt een verre neef uit met de mooie achternaam: Vegt. Dit pakt niet goed uit en Riek krijgt de slappe lach. “Neef Vegt uit Barendrecht” staat de rest van zijn leven symbool voor een mislukte date.  Toch bleef ze niet ongetrouwd.

De zondagmorgen

Na de gebruikelijke kerkgang in de gereformeerde kerk in de Klopperstraat gaan we met elkaar koffiedrinken op de Kuipersdijk. Geheel volgens de traditie wordt de kerkdienst nog even besproken, maar al snel gaat het over het wel en wee in de naaste familie, de verre familie en vooral over Enkhuizen en zijn inwoners. De verhalen worden sterk en beeldend verteld door de tantes.  De taakverdeling op de zondagmorgen is helder: Fie zorgt voor de koffieronde en daarna verzorgt Riek de zondagse borrel. Na alle nieuwtjes te hebben uitgewisseld komt het kruiswoordpuzzelboekje op tafel en voor Riek de Tip van Bootz. De zwanenfamilie houdt van spelletjes.

Liefde op de werkvloer?

Ze zal haar gehele leven blijven werken op kantoor bij Zwaan’s Zaden. Ze is zeer close met de boekhouder/collega Wim Zwier en zijn vrouw An.
Als An verongelukt in 1982 trouwt Riek op 14 juli 1983 in alle stilte met Wim en trekt bij hem in op de Zuiderboerenvaart. Geen foto’s, geen familie erbij, met slechts haar zus Fie als getuige en Siebe de Jong als getuige voor Willem Zwier. De dochters, Tony en Emmy, staan helemaal achter het huwelijk, maar zijn teleurgesteld dat ze niet bij het feestje mogen zijn……

Van juffrouw Zwaan naar mevrouw Zwier-Zwaan

Niet langer mejuffrouw Zwaan, maar nu mevrouw Zwier-Zwaan. Daar is ze trots op. Eindelijk getrouwd. Zo verlaat zij zus Fie en de Kuipersdijk voorgoed en dat voelt als een scheidingsdrama. Ze mijdt voortaan alle familie-uitjes want daar houdt Wim niet van. De prijs van het huwelijk is hoog. Na het overlijden van Wim op 25 sept. 1989 blijft zij wonen op de Zuiderboerenvaart, maar komt wel weer helemaal terug in de familie. Ze is heel blij en dankbaar dat ze voor de nichtjes en neefjes gewoon weer tante Riek kan zijn. Op alle familiefeestjes is ze met pretoogjes aanwezig.

Verjaardagsfeestje wordt begrafenis

Hoewel Riek al niet helemaal gezond meer was had ze toch nog zoveel levenslust dat zij haar 85^e verjaardag groots wilde vieren met ieder die haar lief en dierbaar is. De salonboot wordt  gereserveerd en de hapjes besteld. Dan slaat het noodlot toe. Na twee weken ziekenhuisopname overlijdt ze aan de gevolgen van een  niet onderkende blindedarmontsteking. Alle neven en nichten en andere lieve bekenden komen in plaats van op haar verjaardagsfeestje nu naar haar begrafenis.